قسمت های اصلی یخچال یا فریزر کدامند؟
یخچال ها به صورت کلی از سه بخش اصلی تشکیل شده اند:
1. مدار گاز رسانی یا همان مدار مکانیکی
2. مدار برق یا همان مدار الکتریکی
3. بدنه و عایق بندی
مدار مکانیکی یخچال ها و سرد کننده ها
1.کمپرسور
2.کندانسور
3.فیلتر درایر
4.لوله موِئی
5.اواپراتور
6.آکومولاتور
کمپرسور (موتور یخچال):
مهمترین قسمت یک یخچال کمپرسور یا به اصطلاح عامیانه موتور یخچال است وظیفه اصلی کمپرسور به حرکت درآوردن ماده مبرد یا همان گاز یخچال است بیشترین اشکال در یخچال و سیستم های سردکننده سوختگی موتور است. یکی از دلایل سوختگی موتور آلودگی سیستم سرد کننده است . در اثر تجزیه و فساد روغن و ماده سرمازا (گاز یخچال) اسید کلریدریک و اسید فلوریدریک ایجاد می شود و این اسیدها سبب فاسد شدن عایق سیمهای سیم پیچ های موتور می شوند. در نتیجه موتور در درجه حرارت بیشتری کار میکند و در نهایت می سوزد.
کندانسور:
در یک سیستم سرد کننده و یخچال کندانسور قطعه ای است که گاز فشرده شده از کمپرسور را که با فشار زیاد خارج می شود جهت خنک نمودن دریافت می کند.
در کندانسور گاز خنک شده آماده وارد شدن به اواپراتور می شود. کندانسور از تعدادی لوله فولادی مارپیچ به صورت افقی یا به صورت قائم تشکیل شده که یک سر آن انتهای لوله رابط به کمپرسور را به کندانسور مرتبط می سازد و یک سر دیگر آن به فیلتر درایر یا شیر انبساط متصل است. گاز داغ رانده شده از کمپرسور حرارت خود را در کندانسور به وسیله هوا یا آب از دست داده و تبدیل به مایع می شود .
کندانسور را شما میتوانید در پشت یخچال مشاهده کنید به زبان ساده تر کندانسور لوله های مارپیچ پشت یخچال است که وظیفه اصلی آن خنک کردن گاز یخچال است که سبب میشود گاز یخچال به مایع تبدیل شود و برای خنک کردن یخچال به داخل یخچال ارسال می شود.
یکی از بیشتر عیب هایی که ممکن است در کندانسور پیش بیاید اکسیده شدن یا همان سوراخ شدن کندانسور می باشد که موجب تخلیه گاز یخچال شده و باعث می شود یخچال به درستی عمل نکند.
برای تست سالم بودن کندانسور در یخچال و سرد کننده های دیگر بدین صورت است که دستگاه سرد کننده را روشن میکنیم سپس پس از چند دقیقه کار کردن یک دست را در ابتدای لوله ورودی به کندانسور قرار می دهیم و دست دیگر را در انتهای لوله خروجی قرار می دهیم اگر دمای ابتدا و انتها یکی باشد یعنی کندانسور ما خوب عمل نمیکند و اگر دمای انتهای کندانسور از نصف دمای ابتدای کندانسور کمتر باشد کندانسور سالم است.
در صورتی که دمای ابتدا و انتهای کندانسور یکی باشد ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
1.ضربه خوردگی و سوراخ شدن کندانسور یخچال
2.پوسیدگی بر اثر آب و رطوبت
3.جرم گرفتن لوله های کندانسور از داخل و خلرج
4.ضعیف شدن موتور کمپرسور
فیلتر درایر در یخچال و سرد کننده ها:
گاز پس از اینکه در داخل کمپرسور تحت فشار قرار گرفت به منظور کاهش حرارت وارد کندانسور می شود. از آنجایی که ممکن است گاز یخچال که از کندانسور به صورت مایع خارج میشود دارای روغن و رطوبت باشد لازم است قبل از عمل سرماسازی کاملا پاک و خشک شود به همین منظور پس از کندانسور فیلتر یا فیلتر درایر نصب می کنند.
بنابراین فیلتر یا درایر عبارتست از لوله استوانه ای شکل که دارای دو لوله ارتباطی می باشد یکی از لوله ها سطح مقطع بزرگتری دارد و در واقع محل اتصال آن به خروجی کندانسور است و لوله ارتباطی دوم سطح مقطع بسیار کمتری دارد و در واقع به ابتدای لوله موئی وصل می شود تا گاز پس از فیلتر تحت فشار زیاد قرار گیرد.
کار فیلتر درایر را میتوان به بخش های زیر تقسیم کرد:
1.گرفتن رطوبت داخل مدار چرخش گاز
2. صاف کردن گاز خنک کننده
3.خشک کن گاز خنک کننده
مشکلاتی که رطوبت در سیستم سرماساز و یخچال ها ممکن است پیش آورد:
1.رطوبت در داخل مدار چرخش گاز باعث زنگ زدگی و خوردگی فلز مصرفی می شود.
2.رطوبت در داخل کمپرسور یخچال باعث ایجاد اتصالی در مدار الکتریکی آن می شود.
3.رطوبت باعث شکننده شدن دیافراگم هایی که در معرض حرکت دو طرفه است می شود.
4.رطوبت باعث تجزیه و فاسد شدن روغن داخل کمپرسور یخچال می شود.
لوله مویی در یخچال و سردکننده ها:
لوله باریکی از جنس مس است که یک سر آن به فیلتر درایر و سر دیگر آن به اواپراتور وصل می شود. لوله مویی را بر حسب اندازه کندانسور و قدرت کمپرسور و گنجایش اواپراتور انتخاب و وصل می شود. از لوله موئی برای کنترل جریان مایع به داخل اواپراتور و ایجاد افت فشار لازم استفاده می شود.
معمولا برای انتخاب لوله مویی در یخچال و سرد کننده ها موارد زیر را در نظر میگیرند:
• قدرت کمپرسور یا همان موتور یخچال
• درجه حرارت اواپراتور
• نوع گاز مورد استفاده در یخچال و سرد کننده ها
• نوع کندانسور یخچال و سردکننده ها
• حجم یخچال یا سرکننده
مشکلاتی که ممکن است در لوله مویی پیش بیاید را میتوان موارد زیر را نام برد:
1. بر اثر ضربه خوردن راه آن بسته می شود در این صورت باید لوله مویی تعویض شود.
2. بر اثر پوسیدگی و جرم گرفتگی راه آن مسدود شده که در این صورت میتوان با فشار زیاد باد یا الکل تمیز شود.
لوله مویی را نباید به وسیله لوله بر یا اره برید چون با داشتن قطر کم امکان کور شدن آن زیاد است و باید فقط به وسیله سوهان دور لوله مویی را سائید و سپس با خم کردن آن به چپ و راست لوله را برید.
اواپراتور یا تبخیر کننده در یخچال:
اواپراتور قسمتی از مدار گاز رسانی است که در داخل فضای یخچال ها و سرد کننده ها قرار دارد. کار آن تبخیر مایع به گاز می باشد. یعنی اواپراتور گرمای داخل یخچال را دریافت می کند و باعث خنک شدن داخل یخچال میشود و از طرف دیگه باعث تبخیر گاز داخل اواپراتور می شود .
اواپراتور ها را در شکل های مختلف میسازند و هر کدام را در دستگاه مخصوصی نصب می کنند. مثلا در یخچال به صورت یک صفحه که در داخل آن لوله کشی شده و در کولر گازی به صورت رادیاتور و در فریزرها به صورت وان که اطراف آن لوله کشی شده است می سازند.
معمولا اواپراتورها را به دلایل زیر از آلومینیوم انتخاب می کنند:
1. در برابر روبط مقاوم است و زنگ نمیزند.
2. کاملا شکل پذیر است .
3. انتقال حرارت در آلومینیوم به خوبی انجام می شود.
مشکلاتی که در اواپراتور ممکن است پیش بیاید و راه حل آن به قرار زیر است:
1. ضربه خوردن اواپراتور:در صورت ضربه خوردن محل را جوشکاری می کنند یا به وسیله چسب مخصوص آن را مسدود میکنند.
2. اکسید شدن اواپراتور: در صورت اکسیده شدن معمولا اواپراتور را تعویض می کنند.
3. روغن زدن از داخل اواپراتور: در صورت روغن زدن از داخل کل سیستم را سرویس میکنند.
4. جرم گرفتن اواپراتور از خارج: اگر اواپراتور شما از بیرون جرم بگیرد معمولا آن را سرویس می کنند.
نکات مهم در تعمیر یخچال و اواپراتور یخچال:
1. وقتی که نیمی از اواپراتور یخ بزند و نیم دیگر فاقد برفک باشد باید توجه داشت که:
در این صورت احنمالا در گردش گاز یخچال اشکالی پیش آمده ممکن است کمپرسور ضعیف شده یا داخل مدار روغن وجود دارد ویا اینکه مقدار گاز سیستم کم است و یا لوله مویی گرفته است و یا سیستم سردکننده در جای گرم قرار گرفته و یا فن کندانسور سوخته است.
2. در صورتی که سرمای داخل یخچال و اواپراتور مناسب نبود و با گرمای حرارت دست برفک های زیر دست آب شد:
احتمال ضعیف بودن کمپرسور و گشاد و کوتاه بودن قطر و طول لوله مویی و یا اینکه ترموستات به خوبی کار نمیکند و سریع قطع می کند و زمان زیادی طول می کشد تا دوباره وصل شود.
3. در یخچال فریزر اگر دمای داخل یخچال زیاد شده باشد و برفک های قسمت یخچال زیاد باشد:
الف: کمپرسور ضعیف یا مدار گاز رسانی سوراخ بوده و یا المنت اواپراتور در قسمت یخچال یکسره در حال کار است.
ب: در صورتیکه برفک قسمت یخچال زیاد باشد ممکن است المنت قسمت یخچال سوخته باشد و یا ترموستات خراب است.
آکومولاتور در تعمیر یخچال:
قطعه ای از یخچال و سردکننده ها است که انتهای اواپراتور نصب می شود و باعث ایست گاز در اواپراتور و کارایی بیشتر و کم شدن فشار لوله برگشت و فشار بر روی کمپرسور می شود.